Bản Ven - điểm du lịch cộng đồng hấp dẫn ở Yên Thế, Bắc Giang
Hình thành khoảng 300 năm trước, bản Ven là bản cổ của đồng bào dân tộc Cao Lan ở xã Xuân Lương, huyện Yên Thế (Bắc Giang). Trên trục Quốc lộ 17 cách trung tâm thị trấn Phồn Xương, huyện Yên Thế 14 km về phía Tây Bắc, cách trung tâm TP Bắc Giang khoảng 45 km và cách thủ đô Hà Nội khoảng 85km là bạn đã đến với bản Ven - khám phá điểm du lịch cộng đồng thú vị và hấp dẫn. 
Xã Xuân Lương có diện tích tự nhiên là 2.520,72 ha, tổng diện tích rừng là 1.335,8 ha (rừng trồng và rừng tự nhiên), độ che phủ rừng là 53,1%. Dân số 6.848 nhân khẩu, xã có 14 bản với 15 dân tộc chung sống, dân tộc thiểu số chiếm 35%. Với tiềm năng thiên nhiên ưu đãi sẵn có và truyền thống văn hóa, đậm đà bản sắc dân tộc là một lợi thế cho phát triển du lịch sinh thái - cộng đồng. 

Một góc nhà sàn tại điểm du lịch cộng đồng bản Ven. Ảnh: TNS

Tìm hiểu về dân tộc Cao Lan ở bản Ven, xã Xuân Lương, Trưởng bản Trần Văn Kính, 48 tuổi (dân tộc Cao Lan) phấn khởi chia sẻ: “Bản Ven có tổng số 148 hộ gia đình với 562 nhân khẩu. Đồng bào dân tộc Cao Lan là 141 hộ chiếm 95,2%, dân tộc Kinh có 07 hộ dân ở tỉnh Hưng Yên lên vùng đất này lập nghiệp vào khoảng năm 1984-1985. Mấy năm gần đây, tốc độ xã hội phát triển công nghiệp, gây ảnh hưởng đến môi trường. Du khách hướng tìm về gần gũi với thiên nhiên rừng núi, hưởng không khí trong lành nghỉ ngơi, yên tĩnh”. 

Tới bản Ven, bạn sẽ được trải nghiệm khám phá đời sống sinh hoạt của đồng bào dân tộc Cao Lan nơi đây như: Hái chè cùng bà con bản địa trên các nương, đồi chè xanh trải dài xa tít ngút tầm mắt; thưởng thức chè bản Ven mang hương vị thơm mát, uống xong vẫn có cảm giác vị ngòn ngọt nơi đầu lưỡi; nếm mật ong rừng tự nhiên; đặt cơm với các món như thịt lợn rừng, lợn mán, lợn quay lá mắc mật, gà đồi Yên Thế, xôi ngũ sắc, xôi trứng kiến, ốc khe, măng đắng, rau rớn, hoa chuối rừng...

Tại điểm du lịch cộng đồng bản Ven, du khách có thể thoải mái lựa chọn những bộ trang phục dân tộc Cao Lan hoặc các bộ đồ phong cách riêng theo ý mình để Check-in lưu lại những kỷ niệm đáng nhớ dịp hè. 

Du khách trải nghiệm hái chè cùng bà con dân bản Ven.

Cộng đồng người Cao Lan ở bản Ven còn lưu giữ được nhiền giá trị văn hóa truyền thống đặc sắc, từ kiến trúc nhà sàn đến nét sinh hoạt truyền thống hàng ngày. Nhà sàn Cao Lan thường là ba gian hai chái; phần khung nhà có kết cấu giằng néo, dầm dưới xà trên, có câu đầu, kèo dốc dài xuống gần đến phần sàn nhà; mái nhà thường được lợp bằng lá cọ. gồm 4 mái, 2 mái chính và hai mái chái nhỏ hơn. Kề với nhà lớn thường có thêm nhà phụ, phần sàn nhà là nơi để các loại lương thực, thực phẩm như thóc, ngô, khoai và dụng cụ lao động. Cửa sổ phòng ngủ có thể mở ra, khép lại đảm bảo sự thông thoáng và sinh hoạt riêng tư.

Người Cao Lan còn lập Thổ kỳ tại những gốc cây to trong làng để thờ các vị thần, thờ thổ công, thổ địa cai quản làng, mang ý nghĩa bảo vệ sự bình an, cầu mong sự che chở cho người dân bản làng luôn gặp may mắn, mưa thuận, gió hòa.