Suối Mỡ thuộc địa phận xã Nghĩa Phượng, huyện Lục Nam, tỉnh Bắc Giang. Địa danh này nằm cách trung tâm thành phố 30km theo quốc lộ 31 và đường tỉnh lộ 293 về phía Đông Bắc.
Đền Suối Mỡ
Đền Suối Mỡ bao gồm đền Hạ, Đền Trung, Đền Thượng, nằm dọc theo dòng suối Mỡ đều thờ Công chúa Quế Mỵ Nương, con gái vua Hùng Vương thứ 16 ( hiện thân của Thánh Mẫu Thượng Ngàn); nằm trong khu du lịch Suối Mỡ thuộc địa phận xã Nghĩa Phượng, huyện Lục Nam, tỉnh Bắc Giang. Ba đền này cùng với các đền khác tạo nên khu Quần thể Đền Suối Mỡ.
Đền Công Đồng Suối Mỡ
Đền Hạ là một trong ba ngôi đền có diện tích và quy mô lớn nhất trong hệ thống đền Suối Mỡ.
Đền Hạ (Ảnh sưu tầm)
Nằm trong kiến trúc tổng thể, đền Hạ có cổngTam Quan – di tích còn sót lại gần như nguyên vẹn qua bao biến cố thăng trầm của thời gian. Xưa kia đền xây dựng theo lối kiến trúc “ Nội công ngoại quốc ” do sự tàn phá của thời gian, chiến tranh và nhiều lần trùng tu kiến trúc của đền đã thay đổi. Đền được xây dựng khang trang, rộng đẹp nhất vào thời hậu Lê (thế kỷ 15 – 16).
Đền Trung Suối Mỡ
Nằm tách biệt với khu dân cư, từ xa nhìn lại đền Trung toạ lạc trên mảnh đất có vị trí như một hòn đảo được bao bọc bởi suối và cây xanh tạo nên vẻ tĩnh mịch, huyền bí và linh thiêng cho ngôi đền. Với điểm tựa gối đầu là núi Bà Bô; Án là rừng Thông và sườn Giông Khế, theo thuyết phong thuỷ đây là mảnh đất tụ linh và ngôi đền nằm trên thế đất “tựa Sơn đạp Thuỷ”. Nối cõi trần với nơi đất thánh là cây cầu bán Nguyệt – lối đi duy nhất vào Đền. Trong đền thờ công chúa Quế Mỵ Nương – Thượng Ngàn Thánh Mẫu và một số bệ thờ theo tín ngưỡng thờ mẫu như: Tam Toà Thánh Mẫu, Vua Cha Bát Hải và Hội Đồng Quan Lớn…
Đền Trung (Ảnh Sưu Tầm)
Tại cung thờ chính còn có thờ Quan Hoàng Quận (tức Quan Hoàng Đệ Nhất, hay Quan Hoàng Cả – Quan Hoàng đứng đầu trong Thập Vị Quan Hoàng).
Đền Trung Suối Mỡ có một phong cảnh hết sức Sơn thủy Hữu tình.
Đền Thượng Suối Mỡ
Khác biệt hẳn với đền Trung và đền Hạ, đền Thượng không có tượng công chúa Quế Mỵ Nương mà chỉ thờ vọng.
Tuy vậy, đền Thượng lại là nơi gây ấn tượng hấp dẫn nhiều du khách đến thăm quan, dâng hương làm lễ bởi kiến trúc và vị trí độc đáo của đền. Đền chỉ có một gian rộng, lấy một tảng đá lớn bên trên làm mái, lấy vách đá xung quanh làm tường, ba bề trên dưới là đá, cả bệ thờ cũng nguyên khối đá. Điều đó khẳng định giúp ta rằng: trải qua bao thế kỷ, đền Hạ, đền Trung thay đổi nhiều nhưng riêng kiến trúc đền Thượng vẫn giữ nguyên kiểu dáng ban đầu.
Mới đây, để phục vụ văn hoá tín ngưỡng, tâm linh của nhân dân trong vùng và khách thập phương, đền được mở rộng thêm về diện tích, quy mô và xây bậc thềm lên xuống để phục vụ cho việc đi lại.